Kameraad Paard
Christel Provaas
Samen groeien in zelfvertrouwen
Kameraadschap met je paard, dat is het motto van Christel Provaas. Kameraadschap betekent geven en nemen, het betekent vertrouwen hebben in elkaar én het betekent samen dingen ondernemen waar je allebei blij van wordt. Grenzen verkennen! Kameraadschap betekent ook: samen groeien in zelfvertrouwen. Zonder angst, want kameraden maken elkaar niet bang.
“Een paard moet je het gevoel geven dat hij je naar de andere kant van de wereld brengt.”
Een paard is voor zijn ontwikkeling volledig overgeleverd aan de mens bij wie hij toevallig terecht komt. Dat wil zeggen dat de mens ervoor verantwoordelijk is dat het maximale uit de relatie gehaald wordt, zowel fysiek als mentaal, als je er allebei profijt van wil hebben. Wanneer je tot op hoge leeftijd van de kameraadschappelijke kwaliteiten van je paard wil genieten, moet je verstandig gymmen om hem sterk en soepel te houden, én variatie bieden om hem vrolijk en zelfverzekerd te houden. Een prachtig middel om dat doel te bereiken zijn de oefeningen uit de Working Equitation.
Working Equitation
Working Equitation (arbeidsrijderij) is een tak van sport die in Spanje en Portugal is ontstaan uit het werken op het land met vee. Het is een snelgroeiende discipline die ook in Nederland steeds meer voet aan de grond krijgt. Het is heel belangrijk dat ruiter en paard goed op elkaar ingespeeld zijn, want het draait naast gehoorzaamheid ook om vertrouwen, wendbaarheid en lichtheid aan de hulpen. Je paard is een soort levensverzekering in het terrein, dus moet hij je vertrouwen en goed meekijken. Dat is wat we willen zien in de WE: een geolied setje! Een WE wedstrijd bestaat uit 4 onderdelen, op verschillende niveaus. Eerst is er een dressuurproef, dan een obstakelparcours in stijl, vervolgens volgt er bij voldoende score een speedtrail en als laatste het veedrijven. De laatste twee disciplines volgen naarmate het paard verder is afgericht.
WE training
Er wordt in een WE parcours gewerkt met obstakels waar je als vaquero in het gewone werk mee te maken kan krijgen. Een brug, een poort, een bocht achteruit met bel, een ton met een stok, een ringsteekstier, een sprongetje, pilonnen en balken enz. Elk obstakel vraagt iets anders van de samenwerking: soms gaat het om behendigheid van de ruiter -wat bijvoorbeeld nodig is bij het ringsteken-, maar bij de brug of het passeren van de stier is de moed van het paard cruciaal. Bij het rijden van cirkels om tonnen of pilonnen en het correct achterwaarts gaan in de L is een dressuurmatige basis weer heel belangrijk, en bij het beheerst doorrijden van de poort gaat het om gehoorzaamheid. Het blijkt dat als de ruiter denkt “dat gaat mijn paard niet doen”, dat het paard het dan ook niet gaat doen. Vervang deze gedachte dan ook door “dat gaat mijn paard doen, want dit is leuk.” Deze dingen zijn allemaal te trainen!
Het effect
Juist door de afwisseling van de oefeningen wordt je paard wakker en gretig naar het volgende obstakel. Hij wordt voorwaarts! En doordat je al rijdend de dressuurafwerking niet uit het oog verliest, train je hem tevens fysiek op wendbaarheid, souplesse, rechtgericht zijn en op de achterhand zetten. Het leuke is dat hoe meer oefeningen je paard succesvol doorloopt, hoe meer zelfvertrouwen hij krijgt. Je laat hem als het ware punten verdienen en daar groeit hij van. Niks is zo fijn als een paard met veel zelfvertrouwen, met name op de buitenrit is dat een zegen.
WE snuffelclinics
Er bestaat de mogelijkheid om kennis te maken met de Working Equitation. Christel geeft geen WE wedstrijdtraining, het is snuffelen voor beginners; een kruising tussen dressuurmatige gehoorzaamheid en schriktraining. Een boost voor de vertrouwensband met je paard! Ras, leeftijd (4+) en opleidingsniveau van het paard maken niet uit, evenals de keuze voor stap, draf of galop; het gaat om de samenwerking. De lessen zijn één-op-één, maar duolessen zijn ook mogelijk.
Je leert als deelnemer tijdens zo’n snuffelclinic spelenderwijs hoe je je paard dressuurmatig beter ‘voor elkaar’ krijgt, maar ook hoe je hem dapperder en blijer maakt door hem aan het werk te zetten in een WE-parcours.
“Het mooiste kado dat je je paard kunt geven, is zelfvertrouwen.”
Christel geeft intensieve individuele begeleiding waarbij ruiter en paard scherp geobserveerd worden. Door een oefening op te delen in kleine stapjes kun je relatief snel grote stappen maken en is de kans groot dat je op het eind van je les eenhandig in galop het parcours rond kan, over de brug en langs de stier. Er wordt geen druk op het paard gezet wanneer hij iets vreemd vindt, maar we verdoen ook geen tijd. Door de persoon op de grond ontstaat er een driehoekswisselwerking, die heel efficiënt is. Centraal staat altijd de kameraadschap met je paard, want daardoor groeit het vertrouwen. Naar beide kanten.
Financieel
De kosten zijn 35 euro per persoon per les van driekwartier of 30 euro per persoon voor een duoles van een uur, ex reiskosten. Die reiskosten zijn 0,25/km vanaf postcode 6333. Als je deze reiskosten verdeelt over de deelnemers, rolt daar vanzelf een deelnamebedrag uit. Handig is om het af te ronden naar boven zodat je zelf wat extra hebt voor koffie etc.
Zelf een snuffelclinic organiseren
Kriebelt het al om bij jou op stal een snuffelclinic te organiseren? Christel komt graag een dag naar je toe om belangstellenden kennis te laten maken met de WE. Wat betreft het parcours: het meeste zoals de stier, poort, brug, bel, stok etc. wordt meegenomen, maar van sommige dingen is het handig als ze ter plekke zijn omdat het een hoop gesleep scheelt.
Aan extra spullen is nodig:
• Drie springstaanders (twee om de poort tussen te hangen en een voor de bel bij de L achterwaarts). 6 balken, liefst oude omdat er op kan worden getrapt.
Het minimum aantal lessen is 5. Het maximum aantal lessen is 8, bij erge nood mag dat in overleg 9 worden. Onder "lessen" worden zowel privé als duolessen verstaan. Als je een groep wil samenstellen, heb je dus minimaal 5 en maximaal 16 mensen nodig.
Bij aanvragen verder dan 100 km verwijderd van postcode 6333BE graag tevoren even overleg over het aantal deelnemers of lessen.
Een privéles duurt drie kwartier, duoles een uur. Voor bijzondere wensen kun je altijd even contact opnemen.
Van 1 november tot 1 april alleen binnenlocaties.
Een promotieposter maak ik indien gewenst voor elke clinic, die kun je dan zelf ophangen of verspreiden via FB.
Deelname is op eigen risico.
Individuele trainingen
Er is ook de mogelijkheid om een losse training te boeken. Centraal daarin staat altijd het werken met balken of pilonnen. De ervaring leert dat het voor paarden (en ruiters) prettig is om een ankerpunt in de baan te hebben, het geeft richting en focus. De basis van de rijderij is de klassieke dressuur met het accent op achterhandactivering waarbij de houding aan de voorkant vanzelf volgt. Geen gesjor aan het hoofd. De nadruk ligt op lateraal werk en overgangen, alles met behulp van balken of pilonnen. Stuur een mailtje als je specifieke vragen hebt.
“Het paard heeft 49% van de stemmen, ik 51.”
Over Christel
In 1996 kocht ik mijn eerste eigen paard, Bornfree Buck. Ik was herintreder in de paarden en zocht een kameraad. “Dan moet je hém nemen”, besliste de eigenares. Buck was 4 jaar, vriendelijk, vergevingsgezind en meewerkend. Een paar jaar later kwam daar 6-jarige Cadiz bij, die compleet het tegenovergestelde was. Vanaf toen begon de grote reis die met pieken en dalen zou verlopen. Het heeft mij een schat aan kennis en ervaring opgeleverd.
“Intelligente paarden willen snappen wat ze aan het doen zijn.”
Ik heb lessen en clinics gevolgd bij o.a. Nelly Abbenes, Gabi Hans, David de Whispelaere, Ellen Graepel, Emiel Voest, Antoine de Bodt, Joseph Smits, Atjan Hop, Jos van Dijk, Rien van der Schaft, Roland Heiss, Anja Beran, ‘t Balingehof, en als rode draad liepen daar de lessen van manege-instructeur Henny van de Hof doorheen. Langeteugelen geleerd bij Piet Bakker, longeren bij Lammert Haanstra.
In de loop der jaren heb ik me ‘bekeerd’ tot barefoot, geen hoefijzers voor mijn paarden dus. Ik heb me verdiept in het bekappen toen Buck hko dreigde te hebben. Heb me verdiept in voeding toen Buck metabole problemen kreeg, me verdiept in het rechtrichten toen Buck kreupel werd, me verdiept in de klassieke dressuur omdat ik niet aan zijn hoofd wilde sjorren, me verdiept in de paardenpsyche omdat Cadiz zo’n lastig portret was en me verdiept in bitloze constructies omdat hij zo knauwde.
Inmiddels zijn mijn paarden op leeftijd, maar ze peinzen er niet over om een tandje minder te doen. In het werk zijn ze energiek en ze spelen nog steeds volop met elkaar. Logische doordachte gedoseerde training, doen wat nodig is, logische voeding, sociaal contact, beweging, begrip en uitdaging bieden zijn de sleutelwoorden voor een gezonde werkzame oude dag. Pensioen bestaat niet!
Het WE obstakelrijden, met name het aanleren en creatief uitbreiden van de oefeningen heeft een extra deurtje opengezet naar kameraadschap. Dat wil ik graag aan anderen overbrengen. Vanaf de grond zie je het oog van het paard en weet je wanneer je dóór kunt vragen of juist even pas op de plaats moet maken. Als een paard in de gaten heeft dat hij gehoord wordt, gaat hij je vertrouwen. En hou je maar vast want dan wordt het pas echt leuk!
De paarden
Buck
In 1996 kwam 4-jarige Buck in mijn leven, valkkleurige wildvang uit de Pyreneeën met waarschijnlijk deels quarterbloed. Samen hebben we een hobbelig prachtig pad bewandeld. Met Buck heb ik endurance gereden, totdat hij op 13-jarige leeftijd rechtsvoor langdurig kreupel werd. Beginnende hoefkatrolontsteking. Na een lange vergeefse gang naar de kliniek leerde ik via Antoine de Bodt dat de oplossing in het rechtrichten lag. Ik heb mij samen met mijn onvolprezen instructeur Henny van den Hof in de materie verdiept, ben er les in gaan nemen, organiseerde clinics met Antoine. Buck is sindsdien (hij is nu 31) niet meer kreupel geweest. Ook kampte hij zijn hele leven met opstartstijfheid en gevoeligheid voor hoefbevangenheid. Ik studeerde me suf en probeerde allerlei supplementen en soorten voeding. Toen hij 17 jaar was stelde Holistisch praktijk Den Hoek bij hem de ziekte van Lyme vast, waarschijnlijk een overblijfsel uit zijn Franse jeugd. Dat bleek de verklaring voor de vage klachten. Hiervoor is hij behandeld en hoewel de bacterie niet uit te roeien is, is de stijfheid blijvend verdwenen. Later leerde ik de rijkunst volgens Anja Beran kennen en ben overgestapt op de klassieke dressuur die niet op het hoofd inwerkt maar het accent legt op achterhandsouplesse en -krachtopbouw. Zo leerde Buck op latere leeftijd zich te ‘dragen’ zonder op mijn hand te leunen.
Buck is nog steeds in de kracht van zijn leven.
Buck draait er zijn hand niet voor om:
www.facebook.com/christel.provaas/videos/560523730638408
Cadiz
Andalusiër Cadiz was 6 jaar toen hij in 2001 bij mij kwam wonen. Net uit Spanje, geen papieren. Opvliegend, onzeker, onervaren, hypergevoelig. Buck wist niet wat hij ermee aan moest en schopte hem in de hoek, dus ze hebben de eerste maanden apart moeten staan. Cadiz was een nagel aan mijn doodskist die mij tevens deed zwelgen van liefde. Met zijn kwalijknemende karakter strafte hij scheefzitten of tegenstrijdige hulpen onmiddellijk af door woedend te staken of in mijn schoenen te bijten. Ik ben altijd in hem blijven geloven omdat zijn verborgen wanhoop mij raakte. We hebben trainingen gevolgd bij Ellen Graepel in Duitsland waar absolute duidelijkheid regeerde. Dat hielp, hoewel hij eigenlijk een hekel aan dressuur had. Op buitenritten door het dorp en over het strand was hij helemaal in zijn element, maar de dressuur was toch ook belangrijk om hem recht en soepel te houden. Na jaren rondhobbelen werd tijdens een WE clinic van Roland Heiss duidelijk dat de WE ons nieuwe pad ging worden. De WE maakte hem fanatiek en blij. In het parcours mocht hij immers meedenken en dat stukje zelfstandigheid miste hij in de dressuur. Achterwaarts stappen ging bijvoorbeeld altijd onder protest, behalve als het tussen twee balkjes mocht. Dan snapte hij wat hij deed. Dit is een belangrijke eye-opener voor mij geweest. Cadiz is nu 28 jaar en in de bloei van zijn leven.
“Je kunt nooit vertrouwen op een paard dat met angst is opgeleid.” Pluvinel
Toen we in 2012 met de eerste Nederlandse Working Equitation vereniging op Horse Event acte de présence zouden geven, viel Cadiz een week tevoren uit door een hoefzweer. Op de valreep heb ik Buck toen klaargestoomd en als een echte kameraad sloeg hij zich daar glansrijk doorheen. Het obstakelrijden bleek ook bij hem heel goed te passen. (Bij welk paard niet eigenlijk!)
Cadiz heeft zijn traileraversie overwonnen: